مریم غفارپور - همانطور که میدانید، ساعت در زندگی ما نقش مهمی دارد. این روزها هیچ آدم یا مکان و خانهای نیست که با ساعت سروکار نداشته باشد.
از ساعت آفتابی گرفته است که با تابش نور خورشید کار میکرد تا ساعتهای آبی و ساعتهای شنی، ساعتهای جیبی، مچی و دیواری، ساعت مربوط به دریانوردان و ساعتهای هوشمند، همه انواع مختلف ساعت هستند که در طول قرنها با توجهبه نیاز مردم به شکلهای مختلف به وجود آمده و کامل و کاملتر شدهاند.
اما تابهحال فکر کردهاید ساعت از چه زمانی به دنیای آدمها راه پیدا کرد؟
اولینبار مصریان باستان ساعت آفتابی را ساختند. معلوم نیست دقیقاً چه کسی یک روز یک تکهچوب را در زمین فروکرد و ناگهان دید هر چقدر آفتاب بالاتر میآید، سایهی چوب کوتاهتر میشود و بر همین اساس هم زمان را اندازه گرفت.
بعد از آن، ساعت شنی اختراع شد. ساعت شنی از دو بخش که با یک سوراخ کوچک به هم وصل شدهاند، تشکیل میشود. داخل یکی از این بخشها مقداری شن وجود دارد که از طریق سوراخ ریز به بخش دیگر میریزد.
هربار که همهی شنها از بخشی به بخش دیگر میریزد، آن را میچرخانند و این چرخه تکرار میشود. در اواخر قرن پانزدهم ساعتهای مکانیکی با استفاده از چرخدهندههای متصل به هم در آلمان و بعدها ساعتهای مچی زیبا در سوئیس ساخته شد.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که از ورود ساعت مچی به ایران فقط ۱۲۳ سال میگذرد؛ زمانی که عبدا... جواهری واردات ساعت از سوئیس را در ایران پایهگذاری کرد.
بررسیهای دانشمندان نشان میدهد ایرانیان از اقوامی بودند که در هزاران سال پیش از وسایلی با نام پنگان برای اندازهگیری زمان در آبیاری کشاورزیشان استفاده میکردند.